Birinchi muhabbatimni
eslaganimda, ko‘zimga
yosh keladi doim.
Yig‘lagim keladi
beixtiyor... Uning munis
chehrasi ko‘z oldimga
kelganda, o‘zimni aybdor
his qila boshlayman.
Qanchalar yosh, sodda edi
u. Men qanchalik
sevardim uni. Shunchalar
sevardimki, shamolni ham
ravo ko‘rmasdim. Ko‘zlari
yoshlanishini, ko‘ngli
qayg‘u nimaligini bilishini
istamasdim. Lablarida
hamisha tabassum
bo‘lishini xohlardim.
Ammo u negadir doim
g‘amgin yurardi. Ko‘zlari
ma’yus boqardi menga.
Nega bunchalik tushkun
yurishi sababini
tushunolmasdim. Sababini
so‘raganimda, mahzun
jilmayish bilan
kifoyalanardi, dardini
aytishni istamasdi sira.
Qanchalik qistamay,
tayinli javob ololmasdim.
Bundan ko‘p siqilardim,
lekin unga qattiq
gapirolmasdim. Bir kuni
uning kasalxonada
yotganidan xabar topdim-
u, ko‘nglim yomon xijil
bo‘ldi. Yomon hodisa yuz
beradigandek yuragimga
g‘ulg‘ula tushdi. Imkon
topishim bilan
kasalxonaga yugurib
bordim. Uning ahvoli og‘ir
ekan. Doktorlardan
so‘rab- surishtirib jigar
tsirroziga yo‘liqqanini
bildim. Anchadan beri
og‘riyotgan ekan. Shuning
uchun tez-tez davolanib
turarkan. Lekin bu
davolanishlar samarali
emas ekan... Palataga
kirganimda, rangi-ro‘yi bir
ahvolda yotganini ko‘rib,
yig‘lab yuborishdan
o‘zimni zo‘rg‘a tiydim.
Meni ko‘rishi bilan
o‘rnidan turishga
chog‘landi. — Yotaver,
yotaver... — yoniga
cho‘kkalab, sochlarini
silarkanman, nima
deyarimni bilmasdim. —
Nimaga xafasiz? — so‘radi
u quvnoq ohangda
gapirishga urinib. —
Menga ishonmaganing
uchun... Nega shu
paytgacha aytmaganding?
— men undan chindan
ham xafa edim. — Sizga
ishonmaganim uchunmas,
xafa qilishni istamaganim
uchun aytmagandim... —
uning ovozi juda past
eshitildi. Ko‘zlaridan
duvillab yosh quyildi. —
Meni kechiring... —
Kechirim so‘rama, — o‘zim
ham yig‘lab yuborishga
tayyor edim. Lekin uning
yonida kuchliroq bo‘lishim
kerakligini tushunardim.
— Seni tushunib
turibman. Shuni deb
tushkunlikka tushishing
yaxshimas. Menga
avvalroq aytishing kerak
edi... — Foydasi yo‘q... —
u ayanchli iljaydi. —
Avvalroq aytganimda ham,
hech nima o‘zgarmasdi.
Buni hech kim
o‘zgartirolmaydi. —
Hamma dardning davosi
bor... — Ajalning davosi
yo‘q... — Bo‘lmag‘ur
gaplarni qo‘y! — baqirib
yubordim o‘zimni
tutolmay. — Nega
hozirdan bunchalik
tushkunlikka tushib
qolding?! Aytyapman-ku,
hamma dardning davosi
bo‘ladi. Faqat astoydil
harakat qilish kerak... —
Oyim bilan adam ko‘p
harakat qilishdi... — uning
ko‘z yoshlari tingan,
ammo ko‘zlari juda-juda
qayg‘uli edi. — Natija
bo‘lmadi shu paytgacha.
Qancha tabiblarga olib
borishdi, davolatishdi...
Ahvolim yaxshilangandek
bo‘ladi-yu, yana... —
Iltimos, unday dema, —
uning gaplariga
ishonishni, haqiqatni tan
olishni istamasdim. — Hali
ko‘p yashaysan, bunga
ishonchim komil. Faqat
umidingni uzmasliging
kerak. Dardni bergan
Alloh davosini ham beradi.
— Koshkiydi... — u yana
boyagidek mahzun kulib
qo‘ydi. Shu ma’yus
tabassumi yuragimni
yomon o‘rtab yubordi.
Hoziroq undan ajralib
qoladigandek qo‘rqib
ketdim. Tanishganimizdan
beri ilk bor jur’at qilib
uning lablaridan o‘pdim. U
qarshilik qilmadi...
O‘shanda bu bo‘sa
birinchisi va oxirgisi bo‘lib
qolishini o‘ylamagandim...
Uning ahvoli
yaxshilanganday bo‘ldi.
Lekin bu holat uzoqqa
cho‘zilmadi. Bir haftadan
so‘ng yana kasalxonaga
yotqizishdi. Bu safar o‘zim
ham umidsizlikka tushdim.
Uning ahvoli juda og‘ir
edi. Erta-indin o‘lishiga
shubha qilmasdi. Gap-
so‘zlaridan ham umidsizlik
hidi kelardi. Eng yomoni,
men unga qanday dalda
berishni, nima deb
umidlantirishni bilmasdim.
Hamisha burro tilim taskin
bera oladigan so‘z
topishga kelganda ojizlik
qilardi... Yana ikki hafta
o‘tdi. Uning ahvoli
yaxshilanmadi. Kundan-
kun so‘lib boraverdi. Buni
ko‘rish menga og‘ir edi.
Qo‘limdan hech nima
kelmasligini o‘ylab, ich-
etimni yerdim. Ammo...
Uning o‘lganini
eshitganimda, dunyo
ko‘zimga qorong‘i ko‘rinib
ketdi. Yashagim kelmay
qoldi. O‘sha paytda
o‘lishga ham tayyor edim.
Usiz yashay olishimga
ishonmasdim... Yillar o‘tdi.
Ayriliq azobi hozir o‘sha
kungiday emas, ammo uni
eslaganimda, o‘zimni
aybdorday sezaman.
Uning o‘limida mening
ham aybim borday
tuyiladi...